Họ đã tốn bao nhiêu thời giờ, tiền bạc, sức khỏe nữa để nuôi những mộng nầy bằng cách đọc tiểu thuyết tình cảm, chạy theo những đại nhạc hội. Tình tâm giao lý tưởng là một kho vàng mà cho đặng giữ phải dùng nhân đức, chớ không bằng những bộc lộ tình cảm, có màu sắc nhục dục. Núi mai chiều thay máu huyền bí, sông nước thơ mộng trôi bóng liễu trầm ngâm soi mình hả con.
Đừng mong ở họ đức tế nhị, sự giao cảm của tâm hồn, vẻ đẹp của trầm tĩnh. Tôi gặp nhiều bạn hay quạu quọ, ít giao thiệp với bạn trai khác, ngay lúc họ mới ngủ trưa dậy mà có bạn gái đến thăm họ, họ cũng niềm nở cười, coi ngỡ ngàng, khô khan mà vẫn cười. Sức mạnh chi phối lối giao tiếp của họ vừa là tình yêu vừa là lý trí.
Sự tương ái ấy là sự kiện tự nhiên có trong nam nữ thôi. Rất có thể họ là những người đã từng bán rẽ trái tim, ba chìm bảy nổi trong biển ái, sau cùng những thất bại chua cay do non dại khiến họ tin tưởng sự khôn ngoan của người lớn. Chương trình thi bây giờ cũng là bà con họ máu với tứ thơ ngũ kinh.
Ơû học đường hay trong những công tác xã hội cũng chính bạn trai thế bạn gái lãnh những trọng trách đòi hỏi sự chịu khó, sự dẻo dai trì chí. Vào tuổi dậy thì, bạn gái cách chung tính phức tạp ăn nói cư xử gói ghém, đón rào. Nhưng dầu sao họ cũng là thành phần ta phải phục vụ.
Hai lối xử thế khác nhau chỉ tại hai cách yêu khác nhau. Yù chí đích thị là lợi khí giúp phái mạnh làm được bao nhiêu công việc vinh quang trên đời. Không trễ muộn gì hết.
Nhưng phiền một nỗi là cứ lăn mình vào cõi chết. Kỳ thiệt ta chỉ biết một vài góc cạnh ăn phớt ngoài da của kẻ này thôi. Tôi biết những điều trên không phải bạn trai nào cũng vậy, nhưng tôi chỉ muốn nói những nét chung vì có nhiều bạn trai giống con gái nhà lành.
Tất cả những hình thức chơi nầy nói lên hiểu biết ăn phớt ngoài da của họ. Em ơi? Người em kiều diễm vì lộng lẫy nhan sắc, vì cao quý tâm hồn của đôi mươi tuổi xuân của tôi. Lấy câu nầy của Marie Von Ebner Eschenbach làm bùa hộ thân: Bạn hãy là ông chủ của ý muốn bạn và làm đầy tớ của lương tâm bạn.
Nhưng thường nhất là cho tâm hồn họ nhẹ nhõm. Đàn ông là phái yếu đối với đàn bà. Cái câu cũ như trái đất của Juvénal có lý lắm: Tinh thần lành mạnh trong thân thể khỏe mạnh: mens sana in corpre sano.
Đem cơm cho cha ăn nhổ mạ, họ nghe từ đầu đ ê vọng lại: Tôi muốn nói chủ trương tu là muốn phục vụ Thượng đế và nhân loại đắc lực hơn bằng cách tận hiến tình yêu và tất cả cho Thượng đế. Khi phải đứng lên hỏi điều gì họ nghe xung quanh có một thứ thinh lặng bao bọc họ cách khủng khiếp.
Họ cũng có cách dồi dào nhưng tâm tính vui vẻ, nóng giận, yêu mến, oán ghét, bi ai, sợ sệt, thèm khát. Còn sự giáo dục con cái chọn nghề cho chúng nữa. Họ tự nhiên thấy khao khát tìm hiểu những huyền nhiệm về mình và người khác phái.