Có nhiều điều lúc bé thơ họ ngó bằng cặp mắt bồ câu vô tư: họ cười rồi khóc, mới khóc lại cười. Ơû thời nầy mấy tiếng tự do, dân chủ cũ như trái đất mà tôi thấy có nhiều cơ quan giáo dục, người ta còn dùng lối giáo dục độc tài mà tôi gọi là lối giáo dục Tập vật như người ta luyện khỉ múa lân. Từ lâu mẹ định cho con biết mầu nhiệm về sự sống của con, nhưng vì mẹ thấy chưa cần.
Nhiều thanh niên chịu ảnh hưởng của óc đánh giá con người bằng bằng cấp, nên lấy thi đậu làm lẽ sống. Tôi cũng thấy nhiều đ àn bà lúc say duyên mói, gặp những ong bướm cũ, liếc nghe két két và tướng đi, lối nói của họ như chồm tới để ngạo nghễ, để hãnh diện. Còn chỗ họ ở mới hỡi ôi.
Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm. Tạo hóa ban cho họ có thân hình mạnh khỏe, bộ óc quảng kiến, ý chí cứng rắn, lòng tham vọng vô biên nên khi đứng gần một người nữ, không cần biết giá trị tinh thần kẻ ấy làm sao, người ấy có khi thân mẫu họ, họ vẫn cảm thấy mình có cái gì hơn một phần nào về giá trị. Xin bạn hiểu cho ở đây tôi nói tâm tính tự nhiên.
Họ là thứ người đút bình nước vô lu múc nước lấy ra không có vòi. Sau cùng vợ anh kiếm được, dẫn anh về và anh cảm thấy đời anh chỉ vui khi anh đút đầu vô vòng dây tự tử. Không biết dị kỳ tướng có luôn luôn dị kỳ tài không, nhưng tài chí, đứctính thường đâu có ăn thua lắm với tướng diện.
Thường là kẻ có dáng điệu cô gái nhà lành, ăn nói nhão nhẹt và bằng giọng chim oanh. Nhà giáo dục phải có cặp mắt tinh nhuệ để nhận thấy những tâm hồn trai yếu đuối hầu giúp họ về chí dục. Trong cuộc tâm giao vì nhục dục, người bạn trai cũng có thứ ái tình như vậy.
Ngay ở thời cổ mà Cicéron viết: Không có ai khiêu vũ mà không say túy lúy hay điên cuồng. Nhưng tôi muốn nói thẳng cái xương sống của nó, cái lý do tồn tại của nó là phương thế giúp người nam nữ cộng lực với tạo hóa phổ truyền nhân loại. Tâm hồn thanh niên quý báu và mỏng giòn biết bao sánh với bình thủy tinh vật chất.
Có một nguy bệnh của thời đại ta là sự phá hoại lương tâm hay làm sai lệch lương tâm của nhiều bạn trai. Tại lãnh đạm mà quá đơn giản chăng? Cũng không. Họ trở về sự bình an nội tâm.
Một khi kẻ nầy bị ái tình, nhục tình chi phối thì đàn bà không đủ nghị lực để từ chối sự mua bán tình yêu. Mà gặp xi nê khiêu dâm thì tâm hồn họ tất dễ biến thành một chuồng lợn. Nếu họ là một công giáo dân, vai trò của họ còn đại hệ nữa.
Cũng may cho ông bà ta tính vốn trầm mặc, ưa tĩnh nay không còn sống sót bao nhiêu để phải mờ mắt như bị máu xâm vì sự ăn mặc thay đổi của con cháu. Vì muốn làm cho người khác phái khen phục, nhiều bạn trai có thể quên hết mọi sự làm cả những tội ác miễn được mắt người đẹp nào đó ca tụng là mãn nguyện. Giữa muà xuân của tâm hồn họ, dậy lên một bản hòa tấu có đủ khát vọng, tâm tình, ý tưởng, mơ mộng, luyến tiếc, bất mãn, lãnh đạm, hăng hái vân vân và vân vân.
Có gì đáng phục không chưa biết, mà khi chơi giỡn kiểu mất dạy ấy thấy toàn hèn hạ, lì lợm, vô duyên, trâng tráo, háo sắc, thèm duyên thôi. Của cải rồi cũng sẽ bỏ ta, thưa bạn. Đàn ông rút lui sau sự tác thành mầm sống nhưng đã có mặc cảm trách nhiệm về đứa con tương lai xuyên qua tình yêu đối với vợ.